Το Συμβούλιο της Ευρώπης ανακοίνωσε τις αποφάσεις του μετά τις συνεδριάσεις της Επιτροπής Υπουργών στις 30 Νοεμβρίου-2 Δεκεμβρίου.

Σε σχέση με τις αποφάσεις του ΕΔΑΔ για τις επιβαρυμένες ποινές ισόβιας κάθειρξης, η Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης ανακοίνωσε ότι οι παραβιάσεις κατά του Αμπντουλάχ Οτσαλάν και άλλων πολιτικών κρατουμένων απαιτούν υιοθέτηση μέτρων από την Τουρκία και εξέφρασε ανησυχία για την έλλειψη σχετικής προόδου. Η προθεσμία για την υποβολή από την Άγκυρα μιας έκθεσης προόδου είναι ο Σεπτέμβριος του 2022. Ωστόσο, υπήρξε ελάχιστη ή και καθόλου αναγνώριση της «έννοιας της απομόνωσης».

Σχετικά με την υπόθεση, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) το 2014 έκρινε ότι η εκτέλεση της επιβαρυμένης ισόβιας κάθειρξης στην Τουρκία αντίκειται στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΣΑΔ).

Η Ένωση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Τουρκίας (IHD) είναι μεταξύ των τεσσάρων ΜΚΟ που έφεραν την υπόθεση στην ημερήσια διάταξη της τελευταίας συνεδρίασης του Συμβουλίου της Ευρώπης. Ο συμπρόεδρος του IHD και εξέχων ακτιβιστής για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ο δικηγόρος Οζτούρκ Τουρκντογκάν, εξήγησε πώς ερμηνεύεται η απόφαση του Συμβουλίου.

«Όσον αφορά τα επιμέρους μέτρα, η Επιτροπή Υπουργών αναφέρθηκε κυρίως στην επίσκεψη στο νησί Ιμραλί της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων και της Απάνθρωπης ή Ταπεινωτικής Μεταχείρισης ή Τιμωρίας, η CPT. Η έλλειψη αναφοράς στην έννοια της "απομόνωσης" ως προς τα επιμέρους μέτρα, προκαλεί εύλογη κριτική», είπε.

«Απαιτείται επείγουσα επίσκεψη της CPT στο Ιμραλί»

Ο Τουρκντογκάν υπογράμμισε τη σημασία που έχει αποδειχθεί η CPT σχετικά με την παρακολούθηση των συνθηκών κράτησης στη φυλακή Ιμραλί, όπου ο Οτσαλάν βρίσκεται φυλακισμένος από το 1999.

«Πιστεύω ότι μια επείγουσα επίσκεψη της CPT είναι απαραίτητη», είπε, ειδικά μετά τη δημοσιοποίηση αυτής της απόφασης.

«Όπως υποδεικνύει η απόφαση, η CPT πρέπει να επισκεφθεί το νησί Ιμραλί το συντομότερο δυνατό, επειδή υπάρχουν πολλές ανησυχίες σχετικά με το θέμα της απομόνωσης, καθώς οι δικηγόροι και τα μέλη της οικογένειας δεν μπορούσαν να επισκεφθούν τη φυλακή για μεγάλο χρονικό διάστημα».

Στο εξής, το ΣτΕ θα παρακολουθεί την Τουρκία σε τακτική βάση

Σχετικά με μια ακόμα ερμηνεία της απόφασης, ο Τουρκντογκάν εξηγεί: «Από εδώ και στο εξής, αυτή η απόφαση θα παρακολουθείται σε τακτική βάση κάθε χρόνο μέχρι να εφαρμοστούν οι αποφάσεις του ΕΔΑΔ».

Τι θα συμβεί αν η Τουρκία δεν λάβει τα απαραίτητα μέτρα πριν από την προθεσμία του Σεπτεμβρίου 2022;

Ο Τουρκντογκάν απαντά: «Τότε η Επιτροπή Υπουργών μπορεί να μειώσει την προθεσμία για την επόμενη απόφασή της. Για παράδειγμα, μετά την επόμενη συνάντησή τους μπορεί να δώσουν μια πιο μικρή προθεσμία στην Τουρκία, για παράδειγμα διάρκειας τριών μηνών».

Μια καθυστερημένη, αλλά θετική εξέλιξη

Ο Χισιάρ Οζσόι, συνεκπρόσωπος του φιλοκουρδικού Δημοκρατικού Κόμματος των Λαών (HDP) της Τουρκίας για τις Εξωτερικές Σχέσεις, μοιράστηκε τις απόψεις του σχετικά με την απόφαση του ΣτΕ.

«Αυτή η αναθεώρηση έρχεται δυστυχώς πολύ αργά. Εδώ και περισσότερα από επτά χρόνια έχει ληφθεί η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και η κυβέρνηση της Τουρκίας και οι τουρκικές αρχές αρνούνται να εφαρμόσουν αυτές τις αποφάσεις του Δικαστηρίου, η οποία είναι μια νομικά δεσμευτική απόφαση».

Παρόλο που αυτές οι αποφάσεις ήρθαν πολύ αργότερα από το αναμενόμενο, ο Οζσόι πιστεύει ότι σηματοδοτούν ένα θετικό πολιτικά βήμα.

«Ας ελπίσουμε ότι η Επιτροπή Υπουργών θα είναι συνεπής στην επιμονή της στην εφαρμογή αυτών των αποφάσεων. Είναι αργά αλλά είναι μια θετική εξέλιξη», είπε.

«Το αξιολογούμε θετικά τώρα που η Επιτροπή Υπουργών θα παρακολουθεί τακτικά την εφαρμογή των αποφάσεων του Δικαστηρίου. Η Επιτροπή έδωσε στις τουρκικές αρχές συγκεκριμένη προθεσμία για να συντάξουν έκθεση σχετικά με την εφαρμογή αυτής της απόφασης».