Τις πρώτες μέρες των ειρηνευτικών συνομιλιών με τους Κούρδους μαχητές το 2013, ο τότε πρωθυπουργός της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν μίλησε εναντίον των εθνοτικών διχασμών και δήλωσε: "είμαστε μια κυβέρνηση που έχει καταρρίψει κάθε είδους εθνικισμό".

Οκτώ χρόνια έπειτα, πολύ μετά την κατάρρευση των ειρηνευτικών συνομιλιών, αναλυτές λένε ότι ο Ερντογάν εξαρτάται από τους εθνικιστικούς του συμμάχους στο κοινοβούλιο, με επικεφαλής τον Μπαχτσέλι.

Αυτό περιόρισε τις πολιτικές του επιλογές, πυροδότησε αυταρχικές κινήσεις και αποξένωσε τους Κούρδους σε ολόκληρη τη χώρα.

Η μεγάλη μεταστροφή του Ερντογάν από την ενίσχυση των κουρδικών δικαιωμάτων σε ένα σκληρό σύμφωνο με τους εθνικιστές Τούρκους, ενισχύθηκε αυτή την εβδομάδα όταν ένας ανώτερος εισαγγελέας εκκίνησε διαδικαδίες για να τεθεί εκτός νόμου το φιλο-κουρδικό Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών (HDP), μετά από μήνες σχετικών εκκλήσεων από το εθνικιστικό κόμμα του Μπαχτσελί (MHP).

Ο αναλυτής Cengiz Candar, δήλωσε ότι η χρονική στιγμή των κατηγοριών του HDP, λίγο πριν από το συνέδριο του εθνικιστικού κόμματος MHP, ανέδειξε το μεγαλύτερο βάρος που διαθέτει πλέον ο Μπαχτσέλι στη λήψη αποφάσεων.

"Αυτό δείχνει ότι το τουρκικό αυταρχικό καθεστώς καθίσταται πολύ πιο καταπιεστικό εναντίον των Κούρδων και ακόμα πιο εθνικιστικό. Είτε ο Ερντογάν είναι ομήρος τους (MHP), είτε ενεργεί από κοινού μαζί τους."

"Η σήραγγα στην οποία η κυβέρνηση ώθησε την Τουρκία γίνεται ακόμα πιο σκοτεινή. Δεν βλέπουμε στο φως στο τούνελ"

Ενστερνιζόμενοι αυτήν την άποψη, οι συν-πρόεδροι του HDP, Pervin Buldan και Mithat Sancar, ανέφεραν σε δήλωσή τους ότι το AKP "προσφέρει έτσι ένα δώρο στο συνέδριο του MHP μέσω του δικαστικού σώματος, ενώ οι εισαγγελείς ενήργησαν βάσει πολιτικών οδηγιών".

Η κυβέρνηση αναφέρει ότι το δικαστικό σώμα της Τουρκίας είναι ανεξάρτητο.

Το Ισλαμικό ριζοσπαστικό κόμμα του Ερντογάν (AKP), το οποίο βρίσκεται στην εξουσία από το 2002, επέζησε το ίδιο από απόπειρα να τεθεί εκτός νόμου, το 2008. Ο Ερντογάν μάλιστα έχει μιλήσει τα τελευταία χρόνια ενάντια στο κλείσιμο κομμάτων, συμπεριλαμβανομένης της απαγόρευσης ενός άλλου κουρδικού κόμματος το 2009.

Αλλά από τότε που η εκεχειρία με τους μαχητές του Κουρδικού Εργατικού Κόμματος (ΡΚΚ) έληξε το 2015, ο Ερντογάν έχει υιοθετήσει μια πιο σκληρή γραμμή. Χιλιάδες μέλη του HDP συνελήφθησαν σε επιχειρήσης φίμωσης και καταστολής ενώ πολλοί από τους βουλευτές και τους δημάρχους του καθαιρέθηκαν και φυλακίστηκαν.

Ένα διαφορετικό πολιτικό κλίμα

Στα πρώτα χρόνια του Ερντογάν ως ηγέτη, εμπνευσμένος από τις ελπίδες για ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ, ο τούρκος πολιτικός επέκτεινε τα πολιτικά και πολιτιστικά δικαιώματα για τους Κούρδους, οι οποίοι αποτελούν περίπου το 20% του πληθυσμού των 84 εκατομμυρίων της χώρας.

Ο Ερντογάν υπερασπίστηκε τη συμμαχία του με το MHP, λέγοντας ότι έτσι απέδειξε πως οι προσωπικές και πολιτικές διαφορές μπορούν να ξεπεραστούν γιατο εθνικό συμφέρον.

Ωστόσο, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η υποστήριξη του κόσμου έχει υποχωρήσει για το AKP και το MHP, καθώς η κυβέρνηση μάχεται τις οικονομικές επιπτώσεις από την πανδημία του κοροναϊού. Οι εκλογές έχουν προγραμματιστεί για το 2023.

Ο Γκονούλ Τολ, διευθυντής του προγράμματος για το Τουρκικό Ινστιτούτο της Μέσης Ανατολής, δήλωσε ότι ο Ερντογάν είχε επιδιώξει να διαιρέσει την αντιπολίτευση ακολουθώντας μια πολιτική ποινικοποίησης του HDP από το 2015. Η κίνηση αυτή ήρθε μετά την κριτική που δέχτηκε η κυβέρνηση για την αποτυχημένη της αποστολή να σώσει 13 Τούρκους αιχμάλωτους, στρατιώτες και αστυνομικούς από το Ιράκ, τον περασμένο μήνα.

"Ο Ερντογάν και ο εθνικιστικός του σύμμαχος θα συνεχίσουν να χρησιμοποιούν το Κουρδικό χαρτί, για να διατηρήσουν μαζί την εκλογική τους βάση".

"Ελπίζουν να κρατήσουν τον Κούρδο ψηφοφόρο στο σπίτι του στις επόμενες εκλογές, κλείνοντας οριστικά το HDP, αλλά αυτές οι προσπάθειες θα μπορούσαν κάλλιστα να εκπυρσοκροτήσουν και να οδηγήσουν τους Κούρδους ψηφοφόρους να υποστηρίξουν την αντιπολίτευση".