Ο Mikdat Remzi Sancak, συμμετείχε στις τουρκικές λεηλασίες και βανδαλισμούς στις 6-7 Σεπτεμβρίου 1955, στην Κωνσταντινούπολη. Σχεδόν 60 χρόνια αργότερα, περιγράφει μετανιωμένος πως συμμετείχε στις αγριότητες του πλήθους κατά των Ελλήνων, Αρμενίων, Ασυρίων και Εβραίων της Πόλης. Ακολουθούν χωρία της συνέντευξης που παραχώρησε το 2011.

«Μπήκαμε στα σπίτια τους και τα καταστήματά τους. Υφάσματα, κουρτίνες και έπιπλα έπεφταν στο δρόμο. Είδα το πλήθος να επιτίθεται σε ένα κατάστημα κοσμημάτων. Άπλωσα και εγώ το χέρι μου στη βιτρίνα και πήρα ό,τι μπορούσα. Σκουλαρίκια, χρυσαφικά..».

 Η μαρτυρία του Sancak για τις σφαγές στις 6-7 Σεπτεμβρίου, είναι ιδιαίτερα πολύτιμη, καθώς είναι ίσως η πρώτη φορά, που κάποιος από αυτούς που συμμετείχαν στις λεηλασίες και τις βιαιοπραγίες στους δρόμους της Κωνσταντινούπολης, περιγράφει με ειλικρίνεια τα εγκλήματά του.

 Ο ίδιος ομολόγησε πως ο παππούς του, ήταν πρωτοπαλίκαρο του σφαγέα Ipsiz Recep, και ηγετικός στέλεχος της συμμορίας η οποία έπαιξε καταλυτικό ρόλο στις σφαγές των Αρμενίων. Ο Ipsiz Recep, σκότωσε 17 Αρμένιους ως «διοικητής» του Εθνικού Αγώνα, και όπως όλοι οι τούρκοι σφαγείς ανταμείφθηκαν για τα εγκλήματά τους, έτσι και αυτός έλαβε τιμητικά τον βαθμό τους αξιωματικού για τα ανίερα «επιτεύγματά» του.

Ο Sancak δηλώνει ευσεβής μουσουλμάνος. «Είμαστε Τραπεζούντιοι. Είμαστε καθαροί Τούρκοι. Γνωρίζω λίγα Ελληνικά, αλλά είμαι Τούρκος. Η γενεαλογία μας είναι καθαρή. Ως όνομα Sancak, υπάρχουν μόνο 500 οικογένειες στην Κωνσταντινούπολη. Με άλλα λόγια, εάν μαζευόταν η οικογένειά μας, θα μπορούσαμε να γεμίσουμε μια πόλη. Ο παππούς μου εντάχθηκε στην ομάδα του Recep. Έγινε ο πιο πιστός άνθρωπός του. Κατά μία έννοια, είμαστε τα εγγόνια του Ipsiz Recep».

Ο Mikdat Remzi Sancak

Ο Sancak ήταν ναυτικός εκείνη την περίοδο. «Σκόνταψε» σχεδόν τυχαία στο πλήθος της 6-7 Σεπτεμβρίου. «Ήμουν νέος εκείνη την εποχή. Ήμουν ναύτης και μετέφερα εμπορεύματα μαζί με έναν φίλο. Τυχαία πέσαμε πάνω στο πλήθος. Είδαμε ανθρώπους να τρέχουν. Τα πράγματα εκτροχιάστηκαν. Ακούσαμε ότι οι Έλληνες έριξαν βόμβα στο σπίτι του Atatürk. Φυσικά, το έθνος προσβλήθηκε. Ήταν αποφασισμένοι να σπάσουν τα παράθυρα των καταστημάτων και να πάρουν ό,τι υπήρχε μέσα. Υπήρχαν μέχρι και αστυνομικοί που φώναζαν «εμπρός, επίθεση!». Συμμετείχαμε και εμείς, τι άλλο μπορούσαμε να κάνουμε;».

«Μπήκαμε στα σπίτια τους και τα καταστήματά τους. Υφάσματα, κουρτίνες και έπιπλα έπεφταν στο δρόμο. Είδα το πλήθος να επιτίθεται σε ένα κατάστημα κοσμημάτων. Άπλωσα και εγώ το χέρι μου στη βιτρίνα και πήρα ό,τι μπορούσα. Σκουλαρίκια, χρυσαφικά.. Το βράδυ, κάποιοι κατευθύνθηκαν προς τα νησιά όπου ζούσαν μη μουσουλμάνοι. Πολλοί πήγαν εκεί για λεηλασίες, αλλά εγώ δεν ακολούθησα. Το πρωί, είδα στο λιμάνι κάποια πεταμένα πορτοφόλια. Και τα πήρα ...  Υπήρξε μια αναταραχή κατά την οποία όλοι πήραν ό,τι μπορούσαν».

Υπενθυμίζεται πως την αποφράδα εκείνη νύχτα των τραγικών γεγονότων, πλήθος δεκάδων χιλιάδων τούρκων επιτέθηκαν σε σπίτια, χώρους εργασίας και ιδρύματα μη μουσουλμάνων, στους δρόμους της Κωνσταντινούπολης. Λεηλατήθηκαν περιουσίες, διαπράχθηκαν δολοφονίες, βιάστηκαν άνθρωποι.

Τα γεγονότα ξεκίνησαν μετά την υποτιθέμενη ρίψη χειροβομβίδων στο σπίτι του Μουσταφά Κεμάλ στη Θεσσαλονίκη. Κάτι το οποίο τελικά αποδείχθηκε πως ήταν προβοκάτσια, μιας και ο «βομβιστής» ήταν ο φοιτητής της Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (με υποτροφία του τουρκικού κράτους), Oktay Engin, ο οποίος τα επόμενα χρόνια ανταμείφθηκε για την προβοκατόρικη πράξη του, με διορισμό στο δημόσιο της Τουρκίας, σε υψηλόβαθμες θέσεις.

Το 1992 ο Engin διορίστηκε Κυβερνήτης του Νεβσεχίρ, ως ανταπόδοση του τουρκικού κράτους, για την μαύρη νύχτα των Σεπτεμβριανών.

Ο Sabri Yirmibeşoğlu, ο οποίος υπηρέτησε στο Συμβούλιο Διερεύνησης Διαδηλώσεων για τα έκτροπα του 1955, δήλωσε σε συνέντευξή του στον δημοσιογράφο Fatih Güllapoğlu σχετικά με τα τραγικά περιστατικά πως: «Η 6-7 Σεπτεμβρίου ήταν μια ειδική πολεμική επιχείρηση. Ήταν μια μεγάλη επιχείρηση, η οποία πέτυχε πλήρως το σκοπό της», δήλωσε.

65 χρόνια αργότερα, και τα βάρβαρα εγκλήματα των Τούρκων παραμένουν ατιμώρητα. Η καταστροφή του Ελληνισμού της Κωνσταντινούπολης παραμένει αναλλοίωτη ως μείζον σκοπός του φασιστικού και αυταρχικού τουρκικού καθεστώτος.

65 χρόνια μετά και τα θύματα του «πογκρόμ της Πόλης» ζητούν ακόμα δικαίωση.