Της Elizabeth Flock

Η Ζεϊνάμπ Σερεκανίγιε, μια Κούρδισσα γυναίκα με πλατύ χαμόγελο και ζεστή συμπεριφορά, δεν φανταζόταν ότι θα συμμετείχε σε πολιτοφυλακή.

Η 26χρονη μεγάλωσε στην πόλη Ρας αλ-Άιν στη βορειοανατολική Συρία. Το μοναδικό κορίτσι σε μια πενταμελή οικογένεια, της άρεσε να τσακώνεται και να φορά αγορίστικα ρούχα. Αλλά όταν τα αδέρφια της πήγαν στο σχολείο και εκείνη όχι, η Σερεκανίγιε δεν αμφισβήτησε την κατάσταση. Γνώριζε ότι αυτή ήταν η πραγματικότητα για τα κορίτσια στην περιοχή. Το Ρας αλ-Άιν, ήταν ένα καταπράσινο και ήσυχο μέρος, και έτσι η Σερεκανίγιε βολεύτηκε σε μια ζωή καλλιέργειας λαχανικών με τη μητέρα της.

Αυτό άλλαξε στις 9 Οκτωβρίου 2019, ημέρες αφότου ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε ότι τα αμερικανικά στρατεύματα θα αποχωρήσουν από τη βορειοανατολική Συρία, όπου είχαν συμμαχήσει με τις κουρδικές δυνάμεις για χρόνια. Η προσφάτως ενισχυμένη Τουρκία, η οποία θεωρεί τους Κούρδους πολίτες της ως υπαρξιακή απειλή, και βρίσκεται σε πόλεμο με κουρδικές ένοπλες ομάδες εδώ και δεκαετίες, ξεκίνησε αμέσως επίθεση στις παραμεθόριες πόλεις που κρατούν οι κουρδικές δυνάμεις στη βορειοανατολική Συρία, συμπεριλαμβανομένου της Ρας αλ-Άιν.

Λίγο μετά τις 4 το απόγευμα εκείνη την ημέρα, εξηγεί η Σερεκανίγιε, οι βόμβες άρχισαν να πέφτουν, ακολουθούμενες από το χτύπημα των όλμων. Το απόγευμα, η Σερεκανίγιε και η οικογένειά της είχαν φύγει στην έρημο, όπου έβλεπαν την πόλη τους να καπνίζει.

«Δεν πήραμε τίποτα μαζί μας», λέει. «Είχαμε ένα μικρό αυτοκίνητο, οπότε πώς μπορούμε να πάρουμε τα πράγματά μας και να αφήσουμε τους ανθρώπους;». Καθώς τράπηκαν σε φυγή, είδε νεκρά σώματα στο δρόμο. Σύντομα έμαθε ότι ένας θείος και ένας ξάδερφος ήταν ανάμεσά τους. Το σπίτι τους είχε γίνει ερείπιο.

Όταν έπειτα η οικογένεια της αναγκάστηκε να εγκατασταθεί νοτιότερα, η Σερεκανίγιε εξέπληξε τη μητέρα της στα τέλη του 2020 λέγοντάς της ότι ήθελε να ενταχθεί στις Μονάδες Προστασίας των Γυναικών (YPJ). Η αποκλειστικά γυναικεία πολιτοφυλακή υπό την ηγεσία των Κούρδων ιδρύθηκε το 2013, όχι πολύ μετά τους άνδρες ομολόγους τους, τις Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG), με σκοπό να υπερασπιστούν το έδαφός τους ενάντια στις πολυάριθμες εχθρικές ομάδες, μεταξύ των οποίων και το Ισλαμικό Κράτος (ISIS).

Η μητέρα της Σερεκανίγιε αντιτάχθηκε στην απόφασή της, επειδή δύο από τα αδέρφια της κινδύνευαν ήδη, πολεμώντας με το YPG.

Αλλά η Σερεκανίγιε ήταν ανένδοτη. «Μας έδιωξαν από τη γη μας, οπότε τώρα πρέπει να πάμε και να υπερασπιστούμε τη γη μας», λέει. «Παλιότερα, δεν σκεφτόμουν έτσι. Τώρα όμως έχω έναν σκοπό - και έναν στόχο».

Η Σερεκανίγιε είναι μία από τις περίπου 1.000 γυναίκες σε όλη τη Συρία που έχουν καταταγεί στην πολιτοφυλακή τα τελευταία δύο χρόνια. Πολλοί αποφάσισαν να ενταχθούν ως αντίδραση στις εισβολές της Τουρκίας, αλλά κατέληξαν να μείνουν.

"Στις συζητήσεις [μεγαλώνοντας], πάντα μας έλεγαν ότι "αν συμβεί κάτι, ένας άντρας θα λύσει το πρόβλημα, όχι μια γυναίκα ", λέει ο η Σερεκανίγιε. «Τώρα οι γυναίκες μπορούν να πολεμήσουν και να προστατεύσουν την κοινωνία τους. Μου αρέσει αυτό».

Σύμφωνα με το YPG, η αύξηση των νέων μελών του, έχει βοηθηθεί επίσης από την αυξανόμενη αντίδραση και την επίγνωση της εδραιωμένης ανισότητας των φύλων και της έμφυλης βίας τα τελευταία χρόνια. Το 2019 η Αυτόνομη Διοίκηση των Κούρδων της Βόρειας και Ανατολικής Συρίας ψήφισε μια σειρά νόμων για την προστασία των γυναικών, συμπεριλαμβανομένης της απαγόρευσης της πολυγαμίας, των παιδικών γάμων, των αναγκαστικών γάμων και των λεγόμενων δολοφονιών «τιμής», αν και πολλές από αυτές τις πρακτικές συνεχίζονται.

Περίπου το ένα τρίτο των αξιωματικών στις κουρδικές υπηρεσίες ασφαλείας στην περιοχή είναι τώρα γυναίκες, ενώ απαιτείται ποσοστό 40% γυναικείας εκπροσώπησης στην αυτόνομη κυβέρνηση.

Ένα χωριό μόνο για γυναίκες, όπου οι γυναίκες κάτοικοι μπορούν να ζήσουν ασφαλείς από τη βία, χτίστηκε, εκκενώθηκε μετά από βομβαρδισμούς και επανεγκαταστάθηκε ξανά από τις γυναίκες.

Για τη Σερεκανίγιε δεν ήταν μόνο ότι έπρεπε να πολεμήσει, ήταν επίσης και ο τρόπος ζωής που φαινόταν να της προσφέρει η YPJ. Αντί να εργάζονται στα χωράφια ή να παντρεύονται και να κάνουν παιδιά, οι γυναίκες που συμμετέχουν στο YPJ μιλούν για τα δικαιώματα των γυναικών ενώ εκπαιδεύονται στη χρήση μιας ρουκέτας. Αποθαρρύνονται, αν και δεν τους απαγορεύεται, να χρησιμοποιούν τηλέφωνα ή να πηγαίνουν σε ραντεβού και αντίθετα τους λένε ότι η συντροφικότητα με άλλες γυναίκες είναι πλέον το επίκεντρο της καθημερινής τους ζωής.

Η διοικήτρια Νεβρόζ Αχμέντ, με ήπια φωνή αλλά επιβλητικό βλέμμα, εκτιμά ότι το τρέχον μέγεθος της γυναικείας πολιτοφυλακής είναι περίπου 5.000. Αυτό είναι το ίδιο μέγεθος που είχε η YPJ στο απόγειο της μάχης της εναντίον του ISIS το 2014. Εάν η αυξανόμενη δύναμη της YPJ αποτελεί ένδειξη, προσθέτει, το πείραμα υπό την ηγεσία των Κούρδων εξακολουθεί να ανθίζει.

Ο αριθμός παραμένει υψηλός παρά το γεγονός ότι η YPJ έχει χάσει εκατοντάδες, αν όχι περισσότερα, μέλη της στη μάχη και δεν δέχεται πλέον παντρεμένες γυναίκες (η πίεση για τις γυναίκες να πολεμήσουν και να δημιουργήσουν οικογένεια ταυτόχρονα είναι πολύ έντονη, λέει η Αχμέντ).

Ο αγώνας εναντίον της Τουρκίας είναι ένας λόγος για τη διατήρηση της YPJ, εξηγεί η διοικήτρια Αχμέντ, η οποία βρίσκεται σε μια στρατιωτική βάση στην Αλ Χασάκα, τη βορειοανατολική επαρχία όπου επέστρεψαν τα αμερικανικά στρατεύματα μετά την εκλογή του Τζο Μπάιντεν. Ισχυρίζεται ότι η ισότητα των φύλων είναι ο άλλος λόγος.

«Συνεχίζουμε να βλέπουμε πολλές παραβάσεις [του νόμου] και παραβιάσεις κατά των γυναικών» στην περιοχή, λέει. «Έχουμε ακόμη μάχη ενάντια στη νοοτροπία, και αυτό είναι ακόμη πιο δύσκολο από το στρατιωτικό κομμάτι».

Ωστόσο, η μάχη είναι πάντα στο μυαλό τους. Στους πέντε μήνες από τότε που προσχώρησε στην YPJ, η Σερεκανίγιε άλλαξε. Κατά τη διάρκεια στρατιωτικής εκπαίδευσης τον Ιανουάριο, έσπασε το πόδι της προσπαθώντας να σκαρφαλώνει έναν τοίχο. Τώρα, μπορεί εύκολα να χειριστεί το όπλο της.

Καθώς μιλούσαμε οι γυναίκες στη βάση κλήθηκαν στην πρώτη γραμμή, όχι μακριά από την Ρας αλ-Άιν. Υπάρχει ελάχιστος ζωντανός πόλεμος αυτές τις μέρες, ωστόσο διατηρούν τις θέσεις τους σε περίπτωση αιφνιδιαστικής επίθεσης. Η Σερεκανίγιε φοράει το μπουφάν της, αρπάζει το καλάσνικοφ και μια ζώνη με σφαίρες. Στη συνέχεια, μπαίνει σε ένα SUV που κατευθύνεται βόρεια και απομακρύνεται με ταχύτητα.