Του Fehim Tastekin

Οι εχθροπραξίες μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας αποδεικνύονται όλο και πιο επικίνδυνες, με αντικρουόμενες αναφορές για τη μεταφορά Σύριων μισθοφόρων στην περιοχή από την Τουρκία.

Η άμεση εμπλοκή της Τουρκίας στην κρίση του Καυκάσου, ο οποίος βρίσκεται εδώ και δύο αιώνες υπό την ρωσική επιρροή, κινδυνεύει να οδηγήσει σε νέα διαμάχη μεταξύ της Μόσχας και της Άγκυρας. Τα διεθνή μέσα αναφέρουν αδιάλειπτα τη συμμετοχή Σύριων μαχητών στον πόλεμο που μαίνεται στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ.

Παρά τις διαψεύσεις από την Άγκυρα και το Μπακού, κάποιες πηγές ήδη ανέφεραν τις πρώτες απώλειες Συρίων στην περιοχή. Σύμφωνα με τον Muzahem al-Salum, πρώην εκπρόσωπος τύπου Συριακής ομάδας ανταρτών υπό την κηδεμονία των ΗΠΑ, οι πρώτες ομάδες Σύριων μαχητών βρέθηκαν στον Καύκασο μια εβδομάδα πριν την έναρξη των εχθρποραξιών. Ο ίδιος εξηγεί, πως η στρατολόγηση πραγματοποιήθηκε από το ελεγχόμενο από Τούρκους, κέντρο στρατολόγησης της Ταξιαρχίας Sultan Murad, στη βόρειο Συρία.

150 μαχητές από συριακές μισθοφορικές ομάδες εισήλθαν στην Τουρκία από το Αφρίν και έπειτα πέταξαν για το Αζερμπαϊτζάν μέσω του Διεθνούς Αεροδρομίου των Αδάνων. Με την άφιξή τους, τους οδήγησαν σε στρατόπεδα εκπαιδεύσεως σε δύο νησιά στην Κασπία θάλασσα και τους είπαν πως η δουλειά τους αφορά τη φύλαξη εγκαταστάσεων φυσικού αερίου των Αζέρων. Οι μισθοί τους αγγίζουν τα $1500-2000 τον μήνα, ενώ επελέγησαν τουρκμένοι Σύριοι, λόγω της ομοιότητας της γλώσσας. Μέσα τις επόμενες δύο εβδομάδες η Ταξιαρχία Sultan Murad φιλοδοξεί να έχει στείλει 2000 μαχητές στο Αζερμπαϊτζάν. Τις μαρτυρίες επιβεβαίωσε και το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, με αναφορές στις Ταξιαρχίες Sultan Murat και El Amshat.

Σύμφωνα με τον πρέσβη της Αρμενίας στη Ρωσία, ο αριθμός των Σύριων μισθοφόρων στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ ανέρχεται στους 4000.

Όπως συνέβη και στην περίπτωση της Λιβύης, η μεταφορά μισθοφόρων στο Αζερμπαϊτζάν προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στις ομάδες ανταρτών στη Συρία, με κάποιες εξ αυτών να κατηγορούν την Τουρκία, ότι υπονομεύει την συριακή επανάσταση για ίδιον όφελος.

Συγκεκριμένα, οι Σύριοι Σαλαφιστές τζιχαντιστές καταδίκασαν την μεταφορά, με ηγετικά στελέχη να υποστηρίζουν πως «η εγκατάλειψη της τζιχάντ για συμμετοχή σε πόλεμο μεταξύ ενός κοσμικού Σιιτικού και ενός Χριστιανικού στρατού, είναι μία από τις μεγαλύτερες αμαρτίες».

Υπενθυμίζεται ότι ο πρόεδρος Ερντογάν επιβεβαίωσε τη μεταφορά Συρίων μαχητών στην Λιβύη κατόπιν της αρχικής του διάψευσης, και ως εκ τούτου η μεταφορά μισθοφόρων στο Αζερμπαϊτζάν δεν πρέπει να προκαλεί έκπληξη.

Ταυτόχρονα, η μεταφορά τζιχαντιστών στον Καύκασο κρίνεται ιδιαίτερα επικίνδυνη καθώς το Αζερμπαϊτζάν είναι μία κυρίως σιιτική χώρα. Απόδειξη της έκρυθμης κατάστασης είναι οι αντιδράσεις των σουνιτών – τζιχαντιστών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με έναν μαχητή να δηλώνει τα εξής για τη μεταφορά: Ο στρατός του Αζερμπαϊτζάν «είναι περισσότερο εχθροί μας από ότι οι Εβραίοι και οι Χριστιανοί. Δεν πρόκειται να πολεμήσουμε στο πλευρό τους ή να τους υποστηρίξουμε με κανέναν τρόπο».

Η παρουσία σουνιτών Σύριων μαχητών αποτελεί ιδιαίτερα ευαίσθητο θέμα και για τη Ρωσία, καθώς εκτιμάται ότι η Μόσχα δεν πρόκειται να ανεχθεί τον κίνδυνο μιας ισλαμικής τζιχαντιστικής αναγέννησης. Από την εποχή που Τσετσένοι αυτονομιστές, υπό την ηγεσία του Shamil Basayev, κατέλαβαν δυο χωριά στο Νταγκεστάν και επέβαλαν θρησκευτικό νόμο (Σαρία) στην περιοχή, το 1999, η άνοδος του Ουαχαμπισμού αποτελεί κορυφαίο ζήτημα εθνικής ασφαλείας για τη Ρωσία. Το Νταγκεστάν, το οποίο συνορεύει με το Αζερμπαϊτζάν, παραμένει ένας ισχυρός θύλακας του Ισλαμισμού στη Ρωσία μέχρι και σήμερα.