Η Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ρομπέρτα Μέτσολα ανακοίνωσε τον βραβείο του 2023 στην αίθουσα της ολομέλειας του Στρασβούργου την Πέμπτη, μετά από απόφαση της Διάσκεψης των Προέδρων του Κοινοβουλίου.

Η Πρόεδρος Metsola δήλωσε: «Στις 16 Σεπτεμβρίου συμπληρώσαμε έναν χρόνο από τη δολοφονία της Jina Mahsa Amini στο Ιράν. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στέκεται περήφανα στο πλευρό των γενναίων που συνεχίζουν να αγωνίζονται για ισότητα, αξιοπρέπεια και ελευθερία στο Ιράν. Στεκόμαστε στο πλευρό εκείνων που, ακόμη και από τη φυλακή, συνεχίζουν να κρατούν ζωντανό το σύνθημα γυναίκα ζωή Ελευθερία. Επιλέγοντάς τους ως βραβευθέντες για το Βραβείο Ζαχάρωφ για την Ελευθερία της Σκέψης 2023, αυτό το Σώμα θυμάται τον αγώνα τους και συνεχίζει να τιμά όλους εκείνους που πλήρωσαν το υπέρτατο τίμημα για την ελευθερία.ʺ.

Ιστορικό

Η 22χρονη κούρδισα Τζίνα Μαχσά Αμίνι συνελήφθη από την λεγόμενη αστυνομία ηθικής στις 13 Σεπτεμβρίου 2022 κατά τη διάρκεια οικογενειακής επίσκεψης στην πρωτεύουσα του Ιράν, την Τεχεράνη, επειδή δεν φορούσε το χιτζάμπ της όπως της προβλεπόταν. Βασανίστηκε σκληρά και έπεσε σε κώμα υπό κράτηση και πέθανε στις 16 Σεπτεμβρίου στη μονάδα εντατικής θεραπείας του νοσοκομείου Kasra στην Τεχεράνη. 

Η κρατική γυναικοκτονία της Jina Mahsa Amini πυροδότησε μια επανάσταση με το σύνθημα “Jin, Jiyan, Azadî” (Γυναίκα, Ζωή, Ελευθερία) σε όλη τη χώρα. Οι γυναικείες εξεγέρσεις που εξαπλώθηκαν από την Rojhilat σε ολόκληρο το Ιράν έχουν δημιουργήσει μια μη αναστρέψιμη επανάσταση στο μυαλό των ανθρώπων, με αποτέλεσμα τον θάνατο τουλάχιστον 500 ανθρώπων και τον τραυματισμό χιλιάδων άλλων. Παρά την καταγγελία της οικογένειας κατά των υπευθύνων για τον θάνατο του Amini, μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει καμία ενέργεια.

Μετά τη βίαιη καταστολή αυτών των διαδηλώσεων από το ιρανικό καθεστώς, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει επανειλημμένα καταδικάσει τη δεινή κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα.

Τον Οκτώβριο του 2022, οι ευρωβουλευτές ζήτησαν  κυρώσεις κατά Ιρανών αξιωματούχων  που εμπλέκονται τόσο στον θάνατο της Τζίνα Μαχσά Αμίνι όσο και στην καταστολή των διαδηλώσεων και εξέφρασαν την ισχυρή υποστήριξή τους στο ειρηνικό κίνημα διαμαρτυρίας στο Ιράν.

Τον  Ιανουάριο του 2023 , οι ευρωβουλευτές ζήτησαν περισσότερες κυρώσεις κατά του ιρανικού καθεστώτος και από την ΕΕ να τοποθετήσει το Σώμα των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης στον τρομοκρατικό κατάλογο.