Οι τουρκικές αρχές ανέτρεψαν τους εκλεγμένους συνδημάρχους του μητροπολιτικού δήμου Βαν (Wan), Αμπντουλάχ Ζεϊντάν και Νεσλιχάν Σεντάλ, αντικαθιστώντας τους με έναν εντολοδόχο διορισμένο από το κράτος. Η κίνηση έχει προκαλέσει έντονη καταδίκη από πολιτικούς της αντιπολίτευσης και διεθνείς παρατηρητές, οι οποίοι τη θεωρούν ως μέρος ενός αυξανόμενου μοτίβου καταστολής της τοπικής δημοκρατίας στην Τουρκία.

Ο βουλευτής Βεζίρ Παρλάκ του φιλοκουρδικού Κόμματος Ισότητας και Δημοκρατίας των Λαών (DEM) χαρακτήρισε την κίνηση ως «παράνομη» και απευθύνθηκε στη Μεγάλη Τουρκική Εθνοσυνέλευση την Τρίτη με δήλωση των απολυθέντων δημάρχων. «Η πολιτική του εντολοδόχου είναι λεηλασία, είναι σφετερισμός, είναι περιφρόνηση της λαϊκής βούλησης. Πρέπει να αποκαλύψουμε αυτή την πλοκή», δήλωσαν.

Η απομάκρυνση του Ζεϊντάν ακολουθεί μια αμφιλεγόμενη δικαστική μάχη. Αφού κέρδισε τις εκλογές της 31ης Μαρτίου 2024 με σημαντική διαφορά, η εντολή του αμφισβητήθηκε από μια τοπική εκλογική επιτροπή. Ωστόσο, το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο της Τουρκίας (YSK) τον επανέφερε, κάνοντας την πρόσφατη απόλυσή του ιδιαίτερα αμφιλεγόμενη.

«Αυτό δεν είναι τίποτα λιγότερο από ένα πραξικόπημα ενάντια στη θέληση του λαού», είπε ο Ζεϊντάν στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X. «Χρησιμοποιούν αστυνομική βία και βασανιστήρια εναντίον εκείνων που αντιστέκονται σε αυτήν την παράνομη κατάληψη της εξουσίας. Οι δράστες αυτής της καταπίεσης κάποτε θα λογοδοτήσουν ενώπιον του νόμου».

Η απόλυση έχει προκαλέσει εκτεταμένες διαδηλώσεις στο Βαν, με τους διαδηλωτές να κατηγορούν την κυβέρνηση ότι υπονομεύει τη δημοκρατική διακυβέρνηση σε πόλεις με κουρδική πλειοψηφία. Οι αστυνομικές δυνάμεις απάντησαν με βίαιες επεμβάσεις και μαζικές συλλήψεις, σύμφωνα με πληροφορίες που συνέλαβαν δεκάδες.

Η Adalet Kaya, βουλευτής του κόμματος DEM και πρόεδρος της Γυναικείας Οργάνωσης Rosa, καταδίκασε την καταστολή, ιδιαίτερα κατά των γυναικών. «Η βία στοχεύει δυσανάλογα τις γυναίκες των Κούρδων και τους εκλεγμένους αξιωματούχους. Η κυβέρνηση φοβάται τον αγώνα για την ελευθερία που ηγούνται οι γυναίκες, γιατί γνωρίζουν ότι αντιπροσωπεύει την ελπίδα για όλους τους καταπιεσμένους λαούς», δήλωσε.

Συναγερμό έχουν κρίνει και διεθνείς παρατηρητές . Οι εισηγητές του Συμβουλίου της Ευρώπης David Eray και Bryony Rudkin, από το Κογκρέσο των Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών, περιέγραψαν την κίνηση ως «σκόπιμη και υπολογισμένη απονομιμοποίηση» των δημάρχων της αντιπολίτευσης.

«Από τις τοπικές εκλογές της Τουρκίας το 2024, δέκα δήμαρχοι απομακρύνθηκαν, στερώντας σχεδόν τέσσερα εκατομμύρια ψηφοφόρους», προειδοποίησαν οι εισηγητές, καλώντας την Άγκυρα να σεβαστεί τις δημοκρατικές αρχές. Το ευρωπαϊκό όργανο σχεδιάζει να συζητήσει το θέμα στη συνεδρίαση της επιτροπής παρακολούθησης στις 25 Φεβρουαρίου στο Στρασβούργο.

Εν τω μεταξύ, τοπικοί ακτιβιστές και στελέχη της αντιπολίτευσης έχουν ορκιστεί να συνεχίσουν να αντιστέκονται σε αυτό που αποκαλούν «θεσμοποιημένη κρατική καταστολή» στη δημοκρατία. Οι αναφορές για αστυνομική βία στο Βαν συνεχίζονται, με τις δυνάμεις ασφαλείας να εντείνουν την καταστολή διαδηλωτών και στελέχη της αντιπολίτευσης.